Wstępnym warunkiem ich osiągnięcia musiało być zdruzgotanie nienawistnego Sowietom systemu wersalskiego, umożliwiające współudział w kształtowaniu nowego porządku europejskiego na znacznie bardziej korzystnych warunkach. Jednocześnie od czasu wojny domowej po rok 1939 kierownictwo polityczne ZSRS żywiło aprioryczne i irracjonalne przekonanie o możliwości i wręcz groźbie zmontowania przeciwko „pierwszemu państwu robotników i chłopów” wielkiej ideologicznej krucjaty państw imperialistycznych. W przypadku realizacji każdego z tych scenariuszy rola Polski była kluczowa jako bazy wypadowej zarówno do marszu Armii Czerwonej w głąb Europy, jak i nieprzyjacielskiego uderzenia na Moskwę...

Tekst zaczerpnięty z „Powstanie Warszawskie. Fakty i mity” [w] Konferencje IPN, Warszawa 2006.