Historycy dla nauczycieli
Heliodor Pika
Życiowa historia generała Heliodora Piki to opowieść o odważnym człowieku, który nie zdradził swoich ideałów, nigdy nie sprzeniewierzył się swoim zasadom. Jest to historia dumnego i odważnego mężczyzny, który do ostatniej sekundy życia podporządkował interesy państwa swoim własnym, z wiarą w sprawiedliwość i dobro przeciwstawił się maszyn...
Pochodnia nr 1 - Jan Palach
Najbardziej znanym przypadkiem samospalenia w formie ostatecznego protestu politycznego, jest czyn praskiego studenta Jana Palacha, który 16 stycznia 1969 podpalił się na Placu Wacława. W ten radykalny sposób odrzucił on nadchodzącą normalizację i pogodzenie się większości społeczeństwa z nowym porządkiem politycznym.
Tomasz Garrigue Masaryk
Człowiek, który bardziej, niż ktokolwiek inny, postawił podwaliny czeskiej współczesnej demokracji. W historii zapisał się przede wszystkim jako odnowiciel państwa czechosłowackiego w 1918 roku. Intelektualista; filozof i myśliciel moralny. Z tej podstawy teoretycznej stworzył strukturę, w której przez większość życia funkcjonował również...
Fontanna energii - Jiřina Šiklová
Portret kobiety, socjolożki, która w Czechosłowacji z okresu normalizacji została, jak sama mówi, „gołębiem pocztowym“. Stworzyła i przez długie lata obsługiwała „kanał“, za pomocą którego z Czechosłowacji płynęły rękopisy, a z wolnego świata, przez żelazną kurtynę, docierały książki, listy i pieniądze dla dysydentów.
Legendarny burzyciel Kornel Morawiecki
Jak tylko powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Morawiecki przyłączył się w organizowane przez niego działania. Wraz z przyjaciółmi drukował i rozdawał ulotki, wzywające do buntu, organizował demonstracje, a ostatecznie założył organizację podziemną Solidarność Walcząca, której członkowie walczyli z systemem z podz...
Witold Pilecki
Historia polskiego bohatera, który, jako członek ruchu oporu, pozwolił się złapać nazistom i zamknąć w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, gdzie zorganizował podziemie, po ucieczce przyłączył się do walk w ramach Powstania Warszawskiego, po wojnie w Polsce walczył ponownie – z postępującym totalitaryzmem, by ostatecznie otrzymać śmierć z...
Maksymilian Maria Kolbe
Krótki życiorys Maksymiliana Marii Kolbe, mnicha, uciekiniera, misjonarza, wynalazcy, założyciela klasztoru, dziennikarza i pracownika socjalnego, który bohatersko oddał życie za współwięźnia w obozie w Oświęcimiu, a przez papieża Jana Pawła II został jako męczennik miłości chrześcijańskiej wzniesiony na ołtarze.
Richard Glazar, jeden z tych, którzy powstali w Treblince
Medalion czeskiego więźnia obozu zagłady w Treblince, który w 1943 roku, po udanym buncie, uciekł z łagru, dożył końca wojny, po sowieckiej okupacji wyjechał w 1968 roku do Szwajcarii, a swoje wspomnienia opisał w powieści Treblinka, slovo jak z dětské říkanky (Treblinka, słowo jakby z dziecięcej rymowanki).
Danuta Siedzikówna (1928-1946) „Inka“
Biografia opisuje najważniejsze wydarzenia z życia polskiej dziewczyny Danuty Siedzikówny, pseudonim "Inka", sanitariuszki 5. oddziału Wileńskiej Brygady AK, która brała udział w akcjach ruchu oporu przeciw nazistom i w powojennych akcjach przeciw władzy komunistycznej, za co w 1946 roku zapłaciła życiem.
Tadeusz Gajcy – poeta Powstania Warszawskiego
„Było im dane doświadczenie śmierci, ale ich dusze tęskniły za życiem, przygodą, Bogiem i prawdą“. Biograficzny tekst o Tadeuszowi Gajcy, jednym z „pięknych dwudziestoletnich“ poetów, którzy z bronią w ręku przyłączyli się do Powstania Warszawskiego w 1944 roku i oddali życie za wolność Polski.
Człowiek na wojnie i wojna w człowieku – refleksja polska
Polska, po wyniszczających doświadczeniach II wojny światowej, była innym państwem niż to, które 1 i 17 września 1939 roku przyjęło wyzwanie dwóch imperium zła. Ocaliła swój honor. Tekst podsumowuje odważną walkę Polaków w latach 1938 – 1945.
Obcym we własnym państwie? – refleksja polska
Czym jest patriotyzm? Czynnikiem integrującym, czy raczej czymś, co uniemożliwia harmonijne współistnienie? Jaka jest rola historii, mówienie o tym, co nas wyróżnia i oddziela, czy o tym, co nas łączy? Jesteśmy zobowiązani kłaść nacisk na wydarzenia narodowe, czy raczej międzynarodową koegzystencję na danym, określonym terytorium?
Jaka jest cena mojej wolności? – refleksja polska
Refleksje na temat polskiego komunizmu, różniącego się od warunków w Czechosłowacji i na Węgrzech. Wolność społeczna w komunistycznej Polsce była znacznie większa, niż w innych krajach Bloku wschodniego, przez względu na tradycję historyczną, wyjątkową pozycję Kościoła katolickiego w Polsce oraz pochodzenie polskich komunistów, których cz...
Człowiek na wojnie i wojna w człowieku – refleksja słowacka
Świętowanie i zatracanie. Powstańcy i uroczystości Słowackiego powstania narodowego jako motywy oficjalnego upamiętnienia antyfaszystowskiego ruchu oporu. Uroczystości upamiętniające, będące ważną częścią kultury politycznej – kształtują to, co jest postrzegane jako społecznie ważne i korzystne. Oficjalny przebieg i uroczystości Słowackie...
Obcym we własnym państwie? – refleksja słowacka
Mniejszości narodowe jako ofiary polityki narodowościowej. O czesko-słowacko-węgierskich konfliktach w XX wieku. Tekst ma na celu pokazanie na wybranych przykładach z czesko-słowacko-węgierskich relacji mechanizmy funkcjonowania nacjonalistycznej polityki państwa, które to stały się niezbędną podstawą w postrzeganiu rzeczywistości społecz...
Jaka jest cena mojej wolności? – refleksja węgierska
Tekst przedstawia życie codzienne w ustroju socjalistycznym na Węgrzech, w Polsce i Czechosłowacji, odkrywa procesy i zjawiska, które po upadku socjalizmu wciąż żyły w umysłach ludzi lub przeniknęły do świadomości społecznej. Przedstawia utrwalone zachowania stworzone przez system socjalistyczny po zmianie ustroju.
Jaka jest cena mojej wolności? – refleksja słowacka
Tekst jest refleksją nad ceną ludzkiej wolności w państwie totalitarnym, autor, na podstawie wpisów do pamiętnika swojego dziadka z lat 1946 – 1969, rekapituluje podstawowe rysy rozwóju powojennej Czechosłowacji: od powojennej nadziei na swobodny rozwój, przez stłumienie wolności w okresie budowania systemu komunistycznego, aż po rozczaro...
Człowiek na wojnie i wojna w człowieku – refleksja czeska
Polemika z opinią, że Czesi są “narodem niewalczącym”, który w krytycznych momentach, kiedy trzeba bronić wolności i niepodległości państwa z bronią w ręku, wybiera raczej przedwczesną kapitulację... Tekst jest przede wszystkim przypomnieniem heroizmu i walki czechosłowackich spadochroniarzy w trakcie II wojny światowej, na terytorium Pro...
Obcym we własnym państwie? – refleksja czeska
Podsumowanie historycznego formowania i rozwoju stosunków narodowych na terenie Czechosłowacji w dramatycznym XX wieku. Optyka tekstu dotyczy związków czesko-niemieckich – po powstaniu Republiki Czechosłowacji, po Monachium, w trakcie i po wojnie oraz po wypędzeniu Niemców – przedstawione są także relacje etniczne na Rusi Podkarpackiej or...
Jaka jest cena mojej wolności? – refleksja czeska
To, co dziś uważamy za zupełną oczywistość, było aż do 1989 roku czechosłowackim obywatelom odmawiane. Tu nie gwarantowano swobód obywatelskich, religijnych, wolności podróżowania, przynależności politycznej, wyrażania opinii, dystrybuowania informacji, wolności zgromadzeń i słowa. Tekst podsumowuje konkretne przejawy ograniczania swobód ...
Materiały zawarte w tym portalu są przeznaczone wyłącznie jako materiały dydaktyczne.