Historycy dla nauczycieli
Człowiek na wojnie i wojna w człowieku – refleksja węgierska
Praca ma na celu opisanie wspólnych i indywidualnych rysów węgierskiej historii oraz polskich, czeskich i słowackich wydarzeń na chwilę przed II wojną światową i podczas niej. Celem pracy jest przede wszystkim analiza sytuacji i uczuć zwykłego człowieka w duchu historii mówionej, przy czym w centrum uwagi są wydarzenia węgierskie – w kont...
Obcym we własnym państwie? – refleksja węgierska
Podsumowanie istotnych wydarzeń politycznych XX wieku w przestrzeni Europy Środkowej, ze szczególnym uwzględnieniem przekształcenia statusu mniejszości narodowych. Autor śledzi narodowościową sytuację po upadku monarchii austrowęgierskiej, w okresie międzywojennym, w czasie II wojny światowej i po niej, w czasie sowietyzacji krajów środko...
Kobiety dysydentki
Tekst analizuje, w jakim stopniu kobiety uczestniczyły w działaniach opozycji skierowanej przeciwko reżimowi (zwłaszcza w środowisku najbardziej znanej niezależnej inicjatywy, Karty 77) w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku oraz poszukuje powodów, dla których w środowisku dysydentów praktycznie nie debatowano krytycznie o...
Kościół katolicki w okresie protektoratu - ruch oporu i cierpienie
Artykuł poświęcony jest sytuacji kościoła katolickiego w Czechosłowacji w okresie Protektoratu Czech i Moraw. W skrócie opisuje stosunek Watykanu i papieża Piusa XI do Czechosłowacji w latach 1937-1938, a zwłaszcza w okresie podpisania układu monachijskiego. Artykuł traktuje także o prześladowaniach kościoła katolickiego w czasach protekt...
Karny obóz pracy w kopalni uranu 1949-1961
Dla totalitarnego reżimu komunistycznego w jego początkowej fazie istnienie karnych obozów pracy stało się jednym ze skuteczniejszych narzędzi terroru wobec własnych obywateli.Niniejsza praca podsumowuje podstawowe informacje na temat tworzenia, funkcjonowania i rodzajów czechosłowackich obozów w kopalniach uranu w latach 1949–1961.
Ostrawa jako miejsce ucieczki uchodźców z niemieckiego i polskiego zaboru jesienią roku 1938
Wnikliwa praca historyczna opowiadająca o skutkach zaboru ziem czechosłowackich przez Polskę i Niemcy po podpisaniu porozumienia w Monachium. Opis wydarzeń, które wyraźnie wpłynęły na zmianę życia codziennego ludzi w rejonie ostrawskim, a to nie tylko w zabranych miastach i wsiach, ale również w samej Ostrawie.
Faktycznie jedynie ekscesy? Czystki narodowe na ziemiach czeskich po maju 1945
Tekst historyka Macieja Spurnego ze stowarzyszenia ANTIKOMPLEX poświęcony zagadnieniu represji w pierwszych miesiącach po wojnie na obszarze Czechosłowacji. Niniejszy tekst nie ma na celu przedstawienia bilansu aktów przemocy, do których dochodziło na ziemiach czeskich w pierwszych miesiącach po zakończeniu wojny. Zestawienie takie, mimo ...
„Dubčekowi śliwowicę, Breżniewowi w mózgownicę”
Kiedy 21 sierpnia 1968 Czechosłowację najechały wojska Układu warszawskiego, zszokowani ludzie reagowali różnie. Niektórzy postawili się przeciwko czołgom, inni starali się z żołnierzami dyskutować, wielu płakało. Ale pojawiła się jeszcze jedna reakcja – humor”. Artykuł Pavlíny Kourovej o spontanicznej reakcji czechosłowackiej opinii publ...
Punkt zwrotny. Polityczno-historyczna refleksja roku 1968 w Czechosłowacji i Europie Środkowej
Wydarzenia czechosłowackiego roku 1968 są słusznie uważane za przełomowy moment w ewolucji systemów politycznych socjalizmu państwowego w Europie Środkowej i Wschodniej oraz w charakterze ruchów opozycyjnych wewnątrz tych krajów. Autor w niniejszym opracowaniu podejmuje próbę scharakteryzowania wpływu „lekcji Praskiej wiosny” na myślenie ...
Czeskie powstanie narodowe w maju 1945r.
Studium przedstawia przygotowania i przebieg czeskiego powstania majowego w 1945r., daje podstawowy przegląd działań powstańczych oraz operacji bojowych wojsk alianckich na terytorium czeskim z uwzględnieniem znaczącej roli Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej. Podsumowuje również konsekwencje czeskiego powstania narodowego.
Mocarstwa i rozpad Austro-Węgier
Rozwój stanowisk zachodnioeuropejskich mocarstw, Rosji i Stanów Zjednoczonych w kwestii przyszłości Austro-Węgier i porządku terytorialnego w Europie Środkowej, Wschodniej i na Bałkanach. Tym tematem zajmuje się w swym artykule Ignác Romsics, znany węgierski historyk.
Dwa spojrzenia na Słowackie Powstanie Narodowe (SPN) – analiza źródeł historycznych
Źródła historyczne dla uczniów do tematu Republika Słowacka w latach 1939-1945, są uzupełnione o pytania i instrukcje, dzięki którym uczniowie mogą pracować. W pierwszej części są źródła dotyczące ruchu oporu i Słowackiego Powstania Narodowego, w drugie źródła dotyczące kwestii żydowskiej.
Rozpad Monarchii Austro-Węgierskiej i nowy podział polityczny przestrzeni środkowoeuropejskiej
Tekst analizuje podstawy i formowanie czechosłowackich działań zagranicznych podczas I wojny światowej, śledzi rozwój wyobrażeń o kształcie czechosłowackiej państwowości po porażce i rozpadzie Austro-Węgier, w kontekście międzynarodowym rekapituluje podstawowe wydarzenia, które doprowadziły do powstania Republiki Czechosłowackiej (RCS).
Budapeszt '56
Instytut Pamięci Narodowej - Losy Polaków i Węgrów splatały się w historii wielokrotnie. W tej nieodległej (1944–1989), gdy oba państwa nie z własnej woli znalazły się w strefie sowieckich wpływów i dominacji, wyjątkowo mocno. Wspólnota losów obu narodów widoczna była szczególnie jesienią 1956 roku. Wydarzenia w Warszawie i Budapeszcie, r...
Powstanie Warszawskie
Powstanie Warszawskie 1944 r. jest jednym z najbardziej doniosłych i dramatycznych wydarzeń w dziejach nie tylko Warszawy, ale i całej Polski. Stanowiło ono kulminacyjny moment olbrzymiej operacji zbrojnej Armii Krajowej - akcji „Burza”, która od stycznia do listopada 1944 r. objęła większość ziem II Rzeczypospolitej.
Stalin a Powstanie Warszawskie - Próba interpretacji
Stosunek Stalina do Powstania Warszawskiego wpisuje się w znacznie szerszy kontekst nie tylko jego polityki wobec Polski i Polaków, ale i całej globalnej strategii Związku Sowieckiego, której krańcowe cele - podbój Europy, a później i świata - pozostawały niezmienne przez cały okres jego istnienia, od Lenina i Trockiego po Gorbaczowa.
Materiały zawarte w tym portalu są przeznaczone wyłącznie jako materiały dydaktyczne.