Rozpad Monarchii Austro-Węgierskiej i nowy podział polityczny przestrzeni środkowoeuropejskiej
Tekst analizuje podstawy i formowanie czechosłowackich działań zagranicznych podczas I wojny światowej, śledzi rozwój wyobrażeń o kształcie czechosłowackiej państwowości po porażce i rozpadzie Austro-Węgier, w kontekście międzynarodowym rekapituluje podstawowe wydarzenia, które doprowadziły do powstania Republiki Czechosłowackiej (RCS).
Projekt „Historia sąsiadów czyli własną drogą poprzez wspólne skrzyżowania” został dofinansowany ze środków International Visegrad Fund (no. 21020021).
Najważniejsze punkty
- podsumowanie najistotniejszych przemian, które Europie przyniosła I wojna światowa
- czeska polityka przed wojną – nie „przeciw Austrii” lecz „o Austrię”, tzn. o udział we władzy, o pozycje polityczne i gospodarcze
- upadek przedwojennych wyobrażeń o narodowościowo sprawiedliwej wielonarodowościowej rzeszy cesarskiej jako domu i obrońcy środkowoeuropejskich narodów
- pierwotne wyobrażenia o pozycji narodu czeskiego w razie klęski i rozpadu Austro-Węgier
- tajny projekt Kramařa - Rzesza Słowiańska na czele z carem
- koncepcja polityczna Masaryka o samodzielnym państwie czechosłowackim – koncypowana z pozycji, które później określano mianem „czechosłowakistyczne”
- wyobrażenia o demokratyzacji Europy i przebudowie wszystkich obszarów między Niemcami i Rosją i początek wojny światowej
- oficjalne ogłoszenie przedstawicielstwa zagranicznego jako samodzielnego państwa czechosłowackiego, jego cele i organy polityczne
- ziomkostwo – na początku jedyna rzeczywista siła, na której Masaryk mógł polegać
- usiłowanie o utworzenie wojska czechosłowackiego, które walczyłoby na frontach w ramach armii Ententy, lecz pod własnymi sztandarami
- „Kompania Nazdar” i „Czeska Drużyna”
- wysłanie czechosłowackich legionów do Rosji jako cenny argument zagranicznego ruchu oporu podczas negocjacji z mocarstwami Ententy
- kongres uciskanych narodów austro-węgierskich w Rzymie
- 14 października 1918 r. E. Beneš ogłosił w nocie państwom Ententy powołanie tymczasowego rządu czechosłowackiego
- nota Wilsona i deklaracja waszyngtońska
- zjednoczenie polityczne pomiędzy emigracją a polityką krajową w Genewie
- nowe państwo czechosłowackie będzie republiką, nie ma być budowane na ruinach państwa austriackiego, powinno się od niego odłączyć, i politycznie, prawnie, społecznie, administracyjnie do niego nawiązać
- przekazanie władzy w ręce rad narodowych w całej centralnej części Czech i Moraw
- Deklaracja martinska
- zaproszenie na konferencję zwycięskich państw obradujących w Wersalu – RCS należy do państw zwycięskich
- rozmowy o granicach Republiki Czechosłowackiej oraz rozmowy finansowe
- struktura narodowościowa Czechosłowacji
Docent PhDr Jan Galandauer, DrSc. (ur. w 1936 r. w Brnie)
absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola. Specjalista od historii czeskiej i historii rzeszy habsburskiej od połowy XIX wieku do 1918 r., szczególnie zajmuje się biografiami.
Najważniejsze prace:
Bohumír Šmeral 1880–1914 (1981), Vznik Československé republiky 1918 (1988), T. G. Masaryk a vznik ČSR (1988), Osud trůnu habsburského (1982, 1983, 1986, slovensky 1987), František Ferdinand d’Este (1993), Karel I. (1998, 2004), 2. 7. 1917 – bitva u Zborova (2002) i inne.
Autor wielu artykułów, rozpraw i opracowań w kraju i za granicą.
Załączniki
Artykuły powiązane z tematem
- CZECHOSŁOWACKI KORPUS W ROSJI (23.12.2012)
- Powstanie Czechosłowacji – analiza źródeł historycznych (22.12.2011)
- Powrót czeskich delegatów ze Szwajcarii (22.12.2011)
- Powstanie Czechosłowacji (20.12.2011)
- Słowacja w czasie pierwszej wojny światowej i powstanie Republiki Czechosłowackiej (ČSR) (12.12.2011)
- Mocarstwa i rozpad Austro-Węgier (30.11.2011)
- Rozstanie Słowaków z Węgrami i powstanie RCS (29.10.2011)
Materiały zawarte w tym portalu są przeznaczone wyłącznie jako materiały dydaktyczne.