Moderní-Dějiny.pl

Rozpad Monarchii Austro-Węgierskiej i nowy podział polityczny przestrzeni środkowoeuropejskiej

Opublikowano: 29.10.2011, Zaktualizowano: 4.11.2012 15:08
Rubryka(i): Historia Czech

Tekst analizuje podstawy i formowanie czechosłowackich działań zagranicznych podczas I wojny światowej, śledzi rozwój wyobrażeń o kształcie czechosłowackiej państwowości po porażce i rozpadzie Austro-Węgier, w kontekście międzynarodowym rekapituluje podstawowe wydarzenia, które doprowadziły do powstania Republiki Czechosłowackiej (RCS).

Rozpad Monarchii Austro-Węgierskiej i nowy podział polityczny przestrzeni środkowoeuropejskiej

Projekt „Historia sąsiadów czyli własną drogą poprzez wspólne skrzyżowania” został dofinansowany ze środków International Visegrad Fund (no. 21020021).

 


Najważniejsze punkty
- podsumowanie najistotniejszych przemian, które Europie przyniosła I wojna światowa
- czeska polityka przed wojną – nie „przeciw Austrii” lecz „o Austrię”, tzn. o udział we władzy, o pozycje polityczne i gospodarcze
-  upadek przedwojennych wyobrażeń o narodowościowo sprawiedliwej wielonarodowościowej rzeszy cesarskiej jako domu i obrońcy środkowoeuropejskich narodów
- pierwotne wyobrażenia o pozycji narodu czeskiego w razie klęski i rozpadu Austro-Węgier
- tajny projekt Kramařa - Rzesza Słowiańska na czele z carem
- koncepcja polityczna Masaryka o samodzielnym państwie czechosłowackim – koncypowana z pozycji, które później określano mianem „czechosłowakistyczne”
- wyobrażenia o demokratyzacji Europy i przebudowie wszystkich obszarów między Niemcami i Rosją i początek wojny światowej
- oficjalne ogłoszenie przedstawicielstwa zagranicznego jako samodzielnego państwa czechosłowackiego, jego cele i organy polityczne
- ziomkostwo – na początku jedyna rzeczywista siła, na której Masaryk mógł polegać
- usiłowanie o utworzenie wojska czechosłowackiego, które walczyłoby na frontach w ramach armii Ententy, lecz pod własnymi sztandarami
- „Kompania Nazdar” i „Czeska Drużyna”
- wysłanie czechosłowackich legionów do Rosji jako cenny argument zagranicznego ruchu oporu podczas negocjacji z mocarstwami Ententy
- kongres uciskanych narodów austro-węgierskich w Rzymie
- 14 października 1918 r. E. Beneš ogłosił w nocie państwom Ententy powołanie tymczasowego rządu czechosłowackiego
- nota Wilsona i deklaracja waszyngtońska
- zjednoczenie polityczne pomiędzy emigracją a polityką krajową w Genewie
- nowe państwo czechosłowackie będzie republiką, nie ma być budowane na ruinach państwa austriackiego, powinno się od niego odłączyć, i politycznie, prawnie, społecznie, administracyjnie do niego nawiązać
- przekazanie władzy w ręce rad narodowych w całej centralnej części Czech i Moraw
- Deklaracja martinska
- zaproszenie na konferencję zwycięskich państw obradujących w Wersalu – RCS należy do państw zwycięskich
- rozmowy o granicach Republiki Czechosłowackiej oraz rozmowy finansowe
- struktura narodowościowa Czechosłowacji

Docent PhDr Jan Galandauer, DrSc. (ur. w 1936 r. w Brnie)
absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola. Specjalista od historii czeskiej i historii rzeszy habsburskiej od połowy XIX wieku do 1918 r., szczególnie zajmuje się biografiami.

Najważniejsze prace:
Bohumír Šmeral 1880–1914 (1981), Vznik Československé republiky 1918 (1988), T. G. Masaryk a vznik ČSR (1988), Osud trůnu habsburského (1982, 1983, 1986, slovensky 1987), František Ferdinand d’Este (1993), Karel I. (1998, 2004), 2. 7. 1917 – bitva u Zborova (2002) i inne.
Autor wielu artykułów, rozpraw i opracowań w kraju i za granicą.
 

Załączniki

pdf
Rozpad Monarchii Austro-Węgierskiej i nowy podział polityczny przestrzeni środkowoeuropejskiej
Rodzaj pliku: *.pdf | Rozmiar: 0,13 MB | Pobierz plik...

Artykuły powiązane z tematem

_Współpraca

Instytut Pamięci NarodowejInstitute of History of SASTörténelemtanárok EgyleteCzeskie Centrum WarszawaPrzystanek HistoriaUSC Shoah FoundationYad VashemInstytut Polski w Pradze
Więcej...

_PREZENTACJE

Obcym we własnym kraju – marzec 1968

Zaktualizowano: 17.5.2015 11:11 | Sekcja: Historia Polski
Obcym we własnym kraju – marzec 1968

Arkusz ucznia stanowi uzupełnienie tekstów historyków do tematu Obcym we własnym kraju? Powstały w ramach międzynarodowego projektu z udziałem czterech krajów i są opublikowane na naszym portalu. Autorka, polska metodyk i nauczyci...

_KARTY ĆWICZEŃ

"Gołąb pocztowy" Jiřina Šiklová

Zaktualizowano: 27.2.2017 20:45 | Sekcja: Historia Czech
"Gołąb pocztowy" Jiřina Šiklová

Karta pracy ucznia analizuje rolę Jiřiny Šiklovej przy przemycie książek i innych materiałów w okresie trwania żelaznej kurtyny w latach 70. i 80. XX wieku. Materiał przedstawi uczniom teksty, na podstawie których mogą się zastano...

_HISTORYCY DLA NAUCZYCIELI

Heliodor Pika

Zaktualizowano: 26.12.2016 08:08 | Sekcja: Historia Czech
Heliodor Pika

Życiowa historia generała Heliodora Piki to opowieść o odważnym człowieku, który nie zdradził swoich ideałów, nigdy nie sprzeniewierzył się swoim zasadom. Jest to historia dumnego i odważnego mężczyzny, który do ostatniej sekundy ...

_ŹRÓDŁA

Wyzwoleni w Czechosłowacji – Wspólna granica, wspólne historie

Zaktualizowano: 20.5.2015 08:14 | Sekcja: Historia Polski, Historia Czech, Historia Węgier
Wyzwoleni w Czechosłowacji – Wspólna granica, wspólne historie

Proponujemy Państwu krótki film wideo, w którym Halina Elczewska, Judit Révész, Antoni Adamowicz i Pynches Narwa opowiadają o zakończeniu wojny i o swoim wyzwoleniu. Są to świadkowie tamtych czasów narodowości polskiej i węgierski...

 
© Wszelkie prawa posiada 2009 - 2024 Stowarzyszenie obywatelskie PANT
Materiały zawarte w tym portalu są przeznaczone wyłącznie jako materiały dydaktyczne.
Stowarzyszenie obywatelskie PANT