Faktycznie jedynie ekscesy? Czystki narodowe na ziemiach czeskich po maju 1945
Tekst historyka Macieja Spurnego ze stowarzyszenia ANTIKOMPLEX poświęcony zagadnieniu represji w pierwszych miesiącach po wojnie na obszarze Czechosłowacji. Niniejszy tekst nie ma na celu przedstawienia bilansu aktów przemocy, do których dochodziło na ziemiach czeskich w pierwszych miesiącach po zakończeniu wojny. Zestawienie takie, mimo że szerokie, byłoby nadal niepełne; jest bowiem wielce prawdopodobne, że o wielu zbrodniach tamtego okresu, nigdy się już nie dowiemy a ich ofiary na zawsze popadną w zapomnienie. Celem pracy jest przedstawienie aktów przemocy, które miały miejsce bezpośrednio po wojnie na ziemiach czeskich, w szerszym kontekście – planowania i początków realizacji planu wysiedlenia niemieckojęzycznych obywateli z Europy Środkowej. Czytelnik po zapoznaniu się z tekstem zyska szersze wyobrażenie na temat istniejącej literatury przedmiotu oraz sposobów interpretacji wydarzeń, które rozegrały się na terytorium czeskim w okresie powojennym. W prezentowanej analizie szczególny nacisk został położony na ogólną ideę czystki narodowej, która zaczerpnęła swój wzorzec z nazistowskiej polityki, a która w maju 1945 obróciła się przeciwko niemieckojęzycznym obywatelom. Kluczowym założeniem tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, kto faktycznie inicjował i realizował w ten sposób pojmowaną ideę czystki w jej najbardziej dzikiej fazie, w pierwszych miesiącach po wojnie. Próba poznania tego rozdziału czeskiej historii stawia nas przed palącym pytaniem: czy faktycznie mamy tu do czynienia ze spontanicznymi ekscesami prowokowanymi przez konkretne jednostki i grupy, czy z kontrolowaną i zaplanowaną wewnętrzną polityką państwową.
Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej w ramach projektu Czesko-polskiego Forum.
TREŚĆ
Europa środkowo-wschodnia, ziemie czeskie a obywatele niemieckojęzyczni po maju 1945
Powojenne represje na czeskim pograniczu, retrybucje i „dzikie wypędzenia”
Czystka jako reguła
Polityka wzniecania nienawiści
Miejsce represji powojennych we wspomnieniach i w czeskiej pamięci zbiorowej
Źródła i literatura
Załączniki
Artykuły powiązane z tematem
- Pogrom Romów na ziemiach czeskich 1939-1945 (3.3.2013)
- Dzikie wysiedlenia a powojenne represje (3.1.2013)
- Odwet w Czechosłowacji (2.12.2012)
- Czeskie powstanie narodowe w maju 1945r. (20.12.2011)
- Karty pracy do prezentacji o czeskim powstaniu narodowym w 1945r. (28.11.2011)
- Czeskie powstanie narodowe w roku 1945 (6.11.2011)
- Dwa spojrzenia na Słowackie Powstanie Narodowe (SPN) – analiza źródeł historycznych (29.10.2011)
Materiały zawarte w tym portalu są przeznaczone wyłącznie jako materiały dydaktyczne.